Xét nghiệm Covid-19 gộp mẫu là gì và có quy trình thực hiện ra sao? TPH sẽ giúp bạn có câu trả lời ngay sau đây!
Xét nghiệm Covid-19 gộp mẫu là gì?
RT-PCR (viết tắt của từ tiếng Anh: Reverse transcription polymerase chain reaction) là kỹ thuật xét nghiệm chính để xác định liệu virus SARS-CoV-2 có trong cơ thể người hay không.
Hiện nay, nhiều nơi đã đưa vào sử dụng phương pháp test nhanh để rút ngắn thời gian xét nghiệm và có kết quả sớm hơn. Dựa vào đó, chúng ta có thể “tách” F0 khỏi cộng đồng càng nhanh càng tốt.
Trong chiến lược test nhanh Covid-19 để sàng lọc F0, ngày 07/8/2020, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 3486/QĐ-BYT, hướng dẫn tạm thời việc gộp mẫu xét nghiệm. Có nghĩa là nhân viên y tế sẽ gộp 3 (hoặc 5) mẫu của 3 (hoặc 5) người vào một bộ test, thay vì test riêng lẻ một mẫu của một người.
Gộp mẫu thực hiện xét nghiệm Covid-19 có ưu điểm gì?
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Phó Chủ tịch Hội đồng y khoa quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Phó Trưởng Ban chỉ đạo phòng, chống bệnh không lây nhiễm Bộ Y tế cho biết:
“Việc gộp mẫu xét nghiệm giúp tiết kiệm nguồn lực, cho kết quả nhanh, giúp đẩy nhanh xét nghiệm phát hiện SARS-CoV-2, phát hiện sớm khối lượng lớn các ca bệnh nghi ngờ, các đối tượng tiếp xúc F1 và những người nguy cơ để hạn chế tình hình lây lan trong cộng đồng.”
Ngoài ra, ông khẳng định “Đây cũng là phương thức được nhiều nước áp dụng trong đó có CDC Hoa Kỳ”.
>> Xem thêm: Các phương pháp xét nghiệm Covid-19 khác nhau như thế nào?
Điều kiện để áp dụng gộp mẫu xét nghiệm Covid-19 là gì?
Trong trường hợp các đối tượng lấy mẫu xét nghiệm được đánh giá có chung đặc điểm dịch tễ, nguy cơ thấp, ở cùng một địa điểm (ví dụ ở cùng nhà, cùng trường học, cùng khu công nghiệp hoặc cùng khu dân cư,…), có thể xem xét hình thức gộp ngay sau khi lấy mẫu vào chung một ống chứa môi trường vận chuyển.
Việc gộp mẫu xét nghiệm không áp dụng cho những trường hợp có triệu chứng, người tiếp xúc trực tiếp có nguy cơ cao.
Ngoài ra, mẫu bệnh phẩm từ những bệnh nhân đang điều trị bệnh Covid-19, hoặc từ những người đã làm xét nghiệm chẩn đoán SARS-CoV-2 nhưng chưa có kết quả cũng không được gộp với các mẫu bệnh phẩm khác.
Đặc biệt, việc gộp mẫu không áp dụng khi tỷ lệ mắc Covid-19 trong cộng đồng cao (tùy từng khu vực, địa bàn do Sở Y tế đánh giá và xác định).
Gộp mẫu xét nghiệm SARS-CoV-2 gồm những hình thức nào?
Sau khi lấy mẫu xét nghiệm, nhân viên y tế sẽ gộp mẫu theo hình thức gộp que hoặc gộp dung dịch mẫu.
Gộp que
Nhân viên y tế gộp các que mẫu bệnh phẩm vào một ống chứa 2-3ml môi trường vận chuyển virus.
Gộp dung dịch mẫu
Nhân viên y tế lấy một ít dung dịch mẫu (theo thể tích nhất định) từ các ống chứa mẫu bệnh phẩm đơn để gộp vào một ống có chứa môi trường vận chuyển virus.
Dù hình thức gộp mẫu nào thì nhân viên y tế cũng sẽ xem xét các đặc điểm dịch tễ để thực hiện gộp mẫu ngay sau khi lấy.
Quy trình xét nghiệm Covid-19 gộp như thế nào?
Song song với việc gộp mẫu, nhân viên y tế lên danh sách từng đối tượng trong mẫu gộp. Mỗi mẫu gộp đều sẽ được mã hóa riêng.
Các mẫu gộp được đóng gói, bảo quản và vận chuyển cẩn thận. Chúng sẽ được bảo quản tại phòng xét nghiệm cho đến khi sử dụng.
Tiếp theo, các mẫu gộp được thực hiện xét nghiệm bằng phương pháp Realtime RT-PCR.
Kết quả có thể là 1 trong 2 trường hợp như sau:
Kết quả âm tính (Negative)
Kết quả xét nghiệm của mẫu gộp là âm tính đồng nghĩa với việc từng mẫu trong mẫu gộp đều là âm tính, và nhân viên y tế không cần thực hiện lại xét nghiệm.
Kết quả dương tính (Positive)
Kết quả xét nghiệm của mẫu gộp là dương tính, tức là 1 hoặc nhiều mẫu trong mẫu gộp là dương tính. Như vậy, nhân viên y tế phải thực hiện lại xét nghiệm riêng lẻ cho từng người có trong mẫu gộp, theo phương pháp Realtime RT-PCR.
Đối với kết quả xét nghiệm lần 2, mẫu nào dương tính thì kết luận dương tính. Còn nếu tất cả các mẫu đều âm tính hoặc không xác định được, nhân viên y tế sẽ lại lấy mẫu và xét nghiệm lại.
Cần lưu ý gì khi đi lấy mẫu xét nghiệm Covid-19?
Nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe bản thân cũng như phòng tránh tối đa nguy cơ lây nhiễm virus SARS-CoV-2, chúng ta nên thực hiện nghiêm túc những việc sau đây trong quá trình lấy mẫu xét nghiệm Covid-19:
- Đeo khẩu trang đúng cách suốt trong thời gian chờ lấy mẫu, khi được lấy mẫu và sau khi lấy mẫu xong, về nhà.
- Đảm bảo khoảng cách an toàn, hạn chế nói chuyện khi không cần thiết với mọi người xung quanh.
- Tránh đụng vào người khác, kể cả nhân viên y tế thực hiện lấy mẫu.
- Vẫn thực hiện lấy mẫu nếu được chỉ định nếu đã tiêm ngừa Covid-19, bởi vaccine không mang lại hiệu quả 100%, ngay cả khi đã tiêm đủ mũi.
- Tư thế ngồi lấy mẫu thẳng lưng, đầu hơi ngửa về phía sau. Không nên cựa quậy hay nhăn mặt để giúp nhân viên y tế lấy mẫu nhanh, chính xác, không đau. Vẫn đeo khẩu trang che miệng, chỉ để lộ mũi.
- Ngay sau khi lấy mẫu xong về nhà, rửa tay sạch sẽ bằng nước sát khuẩn, xà phòng.
TPH hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về việc xét nghiệm Covid-19 gộp, và chúng tôi cũng rất mong nhận được phản hồi của quý độc giả ở phần bình luận bên dưới!
(Nguồn tham khảo: Medlatec)
