Vì sao không nên bẻ hoặc nghiền thuốc viên cho dễ uống?

1. Vì sao không nên bẻ hoặc nghiền thuốc viên?

Thuốc viên nén, viên nang là những dạng thuốc đường uống phổ biến nhất. Mỗi dạng thuốc tương ứng với các đặc tính dược động học khác nhau (hấp thụ, khuếch tán, mức độ hoạt chất…).

Một số bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt viên nén hoặc viên nang. Đặc biệt, ở những bệnh nhân bị rối loạn nuốt và/hoặc rối loạn hành vi, người già, trẻ nhỏ. Để tiện cho việc uống thuốc, đôi khi các viên thuốc được nghiền nát hoặc các viên nang được mở ra để trộn thuốc với thức ăn hoặc chất lỏng…

Tuy nhiên, thao tác này có thể làm thay đổi đáng kể hiệu quả của thuốc, dược động học và thậm chí dẫn đến tác dụng độc hại cho cả bệnh nhân và người chăm sóc.

Những rủi ro khi bẻ, nghiền viên thuốc bao gồm:

• Quá liều và gia tăng các tác dụng không mong muốn
• Thiếu liều, đặc biệt là thuốc có biên độ điều trị hẹp.
• Thuốc bị dịch dạ dày phá hủy
• Kích ứng và loét niêm mạc miệng hoặc dạ dày do các chất kích thích gây ra.
• Tiếp xúc với ánh sáng hoặc tiếp xúc với thực phẩm có thể dẫn đến biến đổi hoạt chất… làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Dị ứng hoặc nhiễm độc do tiếp xúc với da hoặc hít phải một số hoạt chất.

Việc chia hay nghiền viên thuốc phải được bác sĩ hướng dẫn trong từng trường hợp cụ thể, tùy thuộc vào đặc tính của chế phẩm, độ ổn định và biên độ điều trị cũng như độc tính của hoạt chất.

2. Các loại thuốc viên không nên bẻ hoặc nghiền

2.1 Thuốc viên giải phóng kéo dài

Là thuốc có dạng bào chế giải phóng dược chất kéo dài. Dạng bào chế này được thiết kế để giải phóng dược chất ở tốc độ xác định trước, để duy trì nồng độ thuốc ổn định trong một khoảng thời gian cụ thể với tác dụng phụ tối thiểu.

Vì vậy, nếu nghiền hoặc bẻ viên thuốc có thể giải phóng một lượng lớn hoạt chất trong một thời gian ngắn, tăng nguy cơ quá liều, gây độc tính và các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Các thuốc giải phóng kéo dài thường được sử dụng để điều trị các bệnh mạn tính hoặc cần duy trì liều lượng ổn định trong cơ thể. Vì vậy, việc tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị.

Ví dụ về các thuốc giải phóng kéo dài không nên bẻ, nghiền nát :

• Thuốc kháng axit có chứa thành phần hoạt chất omeprazol: Lomac, losec helizole, omeprazol stada…
• Thuốc hạ huyết áp có chứa thành phần hoạt chất nifedipin như: Adalat LA, nifedipin T20, nifedipin hasan…
• Thuốc đái tháo đường metformin: Metformin stada, metformin stella…

2.2 Thuốc bao tan trong ruột

Các thuốc này thường có chữ EN hoặc EC ở cuối tên thuốc. Những loại thuốc này có một lớp phủ đặc biệt bên ngoài không tan trong axit dạ dày, để bảo vệ thuốc khỏi axit dạ dày hoặc nhắm mục tiêu giải phóng thuốc qua dạ dày.

Việc nghiền nát lớp bao tan trong ruột có thể dẫn đến việc thuốc được giải phóng quá sớm, bị axit dạ dày phá hủy hoặc kích ứng niêm mạc dạ dày.